De invloed van onveilige situatiesNormaal gesproken ben je in een goede stemming en weet je wat er van je verwacht wordt. Maar naarmate de presentatie voor het managementteam dichterbij komt, hoe zenuwachtiger je wordt. Anderen zeggen je dat een beetje spanning voelen normaal is; 'plankenkoorts heet dat'. Maar er niet van kunnen slapen, en er onzeker van worden of jouw idee wel de moeite waard is, of niet meer jezelf zijn in je reactie naar anderen. Hoort dat er ook bij? Op de dag van de presentatie klap je dicht. Je kan alleen je verhaal nog voorlezen, in plaats van vol zelfvertrouwen uit je hoofd. Je reageert gespannen en kortaf op vragen. En achteraf ben je heel blij. Niet dat je tevreden was over je presentatie, maar alleen al het feit dat het achter de rug is.
Een situatie die iedereen wel bekend voorkomt. Er zijn situaties die ons niet liggen. Situaties die ons gedrag totaal laten veranderen. Jou van een totaal andere kant laten zien, die velen die jou kennen volledig verrast.
Deze situaties zijn anders dan de omgevingsanalyse van spelvorm 9. Het gaat hier over het verschil tussen 'veilige' en 'onveilige' situaties. Beter gezegd, situaties waarin JIJ je veilig of onveilig voelt - anderen ervaren eenzelfde situatie mogelijk niet zoals jij.
De invloed van jouw N-kwaliteiten
Wat hier aan de hand is, is in wezen het samenspel van jouw kwaliteiten. Om precies te zijn, de invloed van jouw kenmerkende kwaliteiten van het gebied Neuroticisme (N / kleur zacht groen) (Voor jouw kenmerkende kwaliteiten zie spelvorm 2/variant 1).
Maar let op het is een tweetrapsraket.
Trap 1)
Neem de jouw 10 kenmerkende kwaliteiten uit Spelvorm 2/variant 1. Neem per gekozen kaart (bijvoorbeeld A2R Oprecht) ook de tegengestelde kaart (in dit geval A2L Tactisch). Leg jouw kwaliteiten in een kwaliteitskwadrant zoals in spelvorm 4 (A2R- kaart boven met duim naar links wijzend en A2L-kaart daar onder met de duim naar rechts.) Doe dit voor al jouw 10 kwaliteiten. Als je dat gedaan hebt, neem je jouw kwaliteitskwadranten van het gebied Neuroticisme (kleur zacht groen) apart.
Als voorbeeld nemen we een linker kwaliteit N2L Passievol en een rechter N1R Ontspannen uit het gebied Neuroticisme.
Stel je voor dat een voor jou onveilige situatie zich aandient; in ons voorbeeld jouw presentatie voor het managementteam wordt gepland.
- De eerste reactie is dat jouw kwaliteit N2L Passievol in zijn valkuil Geërgerd schiet, omdat de situatie als 'onveilig' door jou wordt ervaren.
- De N2L valkuil Geërgerd werkt jouw kwaliteit N1R Ontspannen tegen.
- De onveilige situatie houdt aan; want de presentatie is over zeven dagen.
- Het kwaliteitskwadrant N1R Ontspannen bezwijkt door aanhoudende tegenwerking van N2L valkuil Geërgerd. Het kwaliteitskwadrant slaat om en je schiet in de valkuil van de tegengestelde kaart N1L Angstig.
Trap 2)
De gecombineerde 'kwaliteit' Geërgerde Angstigheid (of Angstige Geërgerdheid) heeft zijn invloed op jouw kwaliteiten van de andere gebieden (O,C, E en A). Zie hiervoor ook Spelvorm 5 Samenspel van eigenschappen.
Welke invloed heeft deze gecombineerde 'kwaliteit' Geërgerde Angstigheid op bijvoorbeeld C1R Competent of op O1R Verbeeldingskrachtig? Niet veel goeds! Ook hier dreigt de kwaliteit waarschijnlijk in zijn valkuil te schieten, of zelfs ook als kwaliteitskwadrant om te slaan in de valkuil van de tegengestelde kaart.
Ander voorbeeld.
Leef je nu eens in in een situatie waarin de valkuil van N1R Zorgeloos de overhand krijgt en in samenspel, zoals hierboven beschreven, het kwaliteitskwadrant van N2L Passievol laat omslaan in de valkuil van de tegengestelde kaart N2R Gelaten.
Welke invloed heeft deze gecombineerde 'kwaliteit' Zorgeloze Gelatenheid op de kwaliteiten C1R Competent of O1R Verbeeldingskrachtig? Wat valt je op? Waarschijnlijk kom je erachter dat de kwaliteitskwadranten van C1 en O1 nu ook hetzelfde lot ondergaan. Ook hier dreigt de kwaliteit waarschijnlijk in zijn valkuil te schieten, of zelfs ook als kwaliteitskwadrant om te slaan in de valkuil van de tegengestelde kaart. Zoals ook in het vorige voorbeeld.
Wat is de oorzaak?
Je hoeft je vooraf niet bewust te zijn geweest, dat de presentatie een onveilige situatie was voor jou. Mogelijk kom je hier nu pas achter. Maar wat is de oorzaak dat iemand een presentatie voor het managementteam als onveilig ervaart (of gaat ervaren) en dat een ander die als veilig ervaart?
De oorzaak is angst. Waar deze angst vandaan komt, daarop geeft het kaartspel geen antwoord en gaat voorbij aan het doel van het kaartspel. (We verkennen wat je kan doen in spelvorm 11: Jouw veranderknop.)
Oplossing
Een gemakkelijke oplossing is er niet om om te gaan met 'onveilige' situaties. Hoewel positieve ervaringen met 'onveilige' situaties jouw houding kunnen veranderen, waardoor jouw kwaliteiten niet 'zo maar' in de valkuil schieten.
Een tweetal tips zijn wel te geven:
- Oefen de situatie, waardoor je steeds beter bent voorbereid op wat er van je gevraagd gaat worden. En zoek de situatie op, ga de confrontatie aan. In het voorbeeld van de presentatie, kan je proberen deze eerder te houden, waardoor de periode kort blijft waarin je spanning opbouwt en je zo voorkomt dat jouw kwaliteiten (in bovenstaand voorbeelden C1R Competent en O1R Verbeeldingskrachtig) in de valkuil schieten of zelfs het kwaliteitskwadrant omslaat. Als het je lukt, dan levert dit een positieve ervaring op, waardoor je je een volgende keer rustiger voelt.
- Een andere tip is om gebruik te maken van de positieve effecten die worden beschreven in Spelvorm 8: In samenspel met anderen. Zoek hulp bij positief gezinde managementteamleden op, die jou stimuleren of jou op een andere manier kunnen helpen tijdens de presentatie. Hun kwaliteiten versterken jouw kwaliteiten. Zie hiervoor verder Spelvorm 8.
Veilige en onveilige situaties hebben een grote invloed op jouw gedrag. Jouw kwaliteiten uit het gebied Neuroticisme hebben daarom een belangrijke rol in hoe jouw kwaliteiten van O, C, E en A in de praktijk uitwerken.
Maak voor jezelf een overzicht van situaties waarin jij je onveilig voelt. Je bent er een aantal in de eerdere spelvormen vast al tegen gekomen. Zo kun je je voorbereiden en overvalt de situatie je minder en heb je de kans meer en meer in controle te komen over deze situaties.
Veel plezier!